Jak widzieliśmy, nierówności istnieją zarówno w skali globalnej, jak i w poszczególnych krajach. Istnieje szeroki zakres metod zwalczania nierówności, skupiających się na różnych formach nierówności. Poniższa tabela przedstawia przegląd polityk w zakresie nierówności opracowany przez Oliviera Blancharda i Daniego Rodrika. Grupują oni różne polityki, patrząc na etapy rozwoju gospodarki, których dotyczą (nagłówki kolumn) i rozróżniając je w zależności od dolnej, środkowej lub górnej części dystrybucji. Na przykład, na etapie przedprodukcyjnym systemy walki z nierównościami wpływają na benefity społeczne, z jakimi ludzie wchodzą na rynek pracy, takie jak polityka zdrowotna, edukacyjna i dostępu do środków finansowych. Na etapie produkcji narzędziami interwencji są m.in. płace minimalne, umowy handlowe, polityki ukierunkowane na dane miejsce. Na etapie poprodukcyjnym chodzi o redystrybucję dochodów i bogactwa, na przykład poprzez transfery społeczne, czy progresywne opodatkowanie dochodów i bogactwa.36
Poniższy przegląd różnych środków przeciwdziałania nierównościom można wykorzystać jako handout do ćwiczenia “Środki przeciwdziałania nierównościom w czasach zmian klimatu”.
| Płaca minimalna to minimalna kwota wynagrodzenia, jaką pracodawca jest zobowiązany wypłacić pracownikom za wykonaną w danym okresie pracę. | Opieka zdrowotna finansowana ze środków publicznych to forma finansowania opieki zdrowotnej mająca na celu pokrycie kosztów wszystkich lub większości potrzeb zdrowotnych z publicznie zarządzanego funduszu. Zapewnia ona, że wszyscy lub wszyscy ubezpieczeni otrzymają potrzebne im leczenie. |
| Bezpłatny transport publiczny odnosi się do transportu publicznego finansowanego w całości ze środków innych niż pobieranie opłat od pasażerów. W 2020 roku Luksemburg stał się pierwszym krajem na świecie, w którym cały transport publiczny w kraju (autobusy, tramwaje i pociągi) jest bezpłatny. | Zasiłki dla bezrobotnych to płatności dokonywane przez uprawnione organy na rzecz osób bezrobotnych. Świadczenia te są często finansowane przez obowiązkowy system ubezpieczeń państwowych. W zależności od jurysdykcji i statusu osoby, kwoty te mogą być niewielkie, pokrywające jedynie podstawowe potrzeby, lub mogą rekompensować straty w dochodach proporcjonalnie do poprzednio uzyskanego wynagrodzenia. |
| Podatek majątkowy to podatek od posiadanych przez jednostkę aktywów. Obejmuje on na przykład gotówkę, depozyty bankowe, nieruchomości, aktywa w programach ubezpieczeniowych i emerytalnych, własność przedsiębiorstw i finansowe papiery wartościowe. Zazwyczaj zobowiązania (przede wszystkim hipoteki i inne pożyczki) są odliczane od majątku danej osoby, dlatego też czasami nazywany jest on podatkiem od majątku netto. Podatki majątkowe są stosowane w wielu krajach na całym świecie i mają na celu ograniczenie gromadzenia majątku przez osoby fizyczne. | Bezpłatne publiczne szkolnictwo wyższe to szkolnictwo wyższe finansowane ze środków rządowych, a nie z czesnego. Wiele krajów zapewnia bezpłatne szkolnictwo wyższe dla wszystkich swoich obywateli lub np. dla wszystkich obywateli UE, niektóre kraje zapewniają bezpłatne szkolnictwo wyższe także dla studentów międzynarodowych. |
| Obecny ponadnarodowy porządek rynkowy sprzyja globalnej konkurencji podatkowej, która prowadzi do spadku podatków od przedsiębiorstw. Na przykład średnia ustawowa stawka podatku od osób prawnych na świecie spadła z 49% (1985) do 24% (2018) w obawie przed relokacją. 40% zysków korporacji transnarodowych jest co roku przenoszonych do krajów o niskich podatkach i rajów podatkowych.Międzynarodowa minimalna stawka podatku od osób prawnych to propozycja ograniczenia konkurencji podatkowej między krajami i unikania podatków od osób prawnych. W 2021 roku 130 krajów poparło plan OECD, aby ustalić globalną minimalną stawkę podatku od osób prawnych na poziomie 15 procent. Jest to ogólnoświatowy wysiłek, aby powstrzymać międzynarodowe firmy od unikania podatków poprzez przenoszenie zysków do krajów o niskich stawkach.38 | Bezpłatna opieka nad dziećmi jest finansowana ze środków rządowych, a nie bezpośrednio przez samych rodziców. |
| Opłata od częstych lotów ma na celu ograniczenie emisji lotniczych przy jednoczesnym zapewnieniu bardziej progresywnego rozkładu lotów. Stawka tej opłaty zaczyna się od zera za pierwszy lot, ale wzrasta za każdy kolejny lot w ciągu roku. | Anulowanie długu jest środkiem prawnym mającym na celu zmniejszenie zaległych płatności kredytowych. Zgodnie z prawem, anulowanie długu “…ma miejsce, gdy istnieje porozumienie między dłużnikiem a wierzycielem, że zaległy dług nie musi być już spłacany.“39 Takiego umorzenia domagało się ostatnio w kontekście pandemii koronawirusa kilka krajów Globalnego Południa, które są znacznie zadłużone na Północy.40 Umorzenie długów może dotyczyć także prywatnych gospodarstw domowych i szczególnych grup zadłużonych (np. studentów). |
Poniższy rozdział skupia się na podejściach do zmniejszania nierówności na poziomie (sub)narodowym w różnych systemach dobrobytu, a tym samym stawia w centrum uwagi globalną Północ.
