2.2 Zwalczanie nierówności w czasach kryzysu klimatycznego
Rozdział pierwszy pokazał, że nierówności zasobowe, życiowe i egzystencjalne są ściśle związane z emisją dwutlenku węgla. Innymi słowy: Nierówności to kwestia społeczna i ekologiczna. Podczas gdy tradycyjne typy państw opiekuńczych skupiały się (przy wszystkich swoich różnicach) na kwestiach społecznych, państwa opiekuńcze XXI wieku muszą dostarczyć nowych odpowiedzi integrujących równość z budżetami węglowymi. Dotychczasowe osiągnięcia społeczne systemów dobrobytu były budowane w oparciu o wykorzystanie niezrównoważonej części globalnego potencjału biologicznego, kosztem innych regionów świata i przyszłych pokoleń. Zwalczanie nierówności w czasach kryzysu klimatycznego oznacza, że równość należy osiągnąć bez naruszania limitów planety w zakresie sekwestracji węgla. Aby ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5 stopnia (porozumienie paryskie), emisja gazów cieplarnianych musi zostać zmniejszona o 45% do 2030 r. (w porównaniu z 2010 r.), a do 2050 r. musi osiągnąć zerową wartość netto. To, jak zostanie wykorzystany pozostały budżet węglowy, jest kwestią równości. Istnieją modele naukowe dowodzące, że Ziemia może utrzymać zasoby wystarczające do zaspokojenia potrzeb 10 miliardów ludzi, jeśli nierówności zostaną drastycznie zmniejszone. Czy powinno się pozwolić super bogatym na dalsze latanie po świecie? Czy ludziom żyjącym w ubóstwie i nędzy powinno się pozwolić na zwiększenie ich obecnie bardzo niskiego udziału w emisji? I w jaki sposób można by zapewnić dobry standard życia gospodarstwom domowym o niskich dochodach w Europie, jednocześnie ograniczając ich emisje?
Aby rozwiązać kryzys klimatyczny, emisja dwutlenku węgla będzie droższa. Samo opodatkowanie zasobów ma jednak prawdopodobnie regresywne skutki społeczne, ponieważ szczególnie mocno obciąża budżety domowe osób o niskich dochodach. Dlatego społeczno-ekologiczne państwa dobrobytu wymagają pewnego rodzaju redystrybucyjnej ulgi, takiej jak roczna wypłata wyrównawcza dla grup o niższych dochodach. Pokazuje to, że zwalczanie nierówności w danym kraju i globalne nierówności węglowe są ze sobą powiązane.
Chociaż środki monetarne, takie jak progresywne opodatkowanie dochodów, zasiłki dla bezrobotnych czy różne formy dotacji są ważne dla społeczno-ekologicznego państwa opiekuńczego, nie są one wystarczające do rozwiązania problemu nierówności, ponieważ biorą pod uwagę głównie jednostkę i jej dochody. W czasach kryzysu klimatycznego potrzebna jest głęboka zmiana perspektywy w zakresie równości: jakiego rodzaju infrastruktura i instytucje (które stanowią kontekst dla codziennego życia ludzi) umożliwiłyby wszystkim zaspokojenie potrzeb przy niskim zużyciu zasobów? Zapewniony w sposób zrównoważony transport publiczny oraz przystępny dostęp do zrównoważonej energii, wody, mieszkań, zdrowia, opieki i edukacji pomagają ograniczyć znaczenie pieniędzy i konsumpcji w zaspokajaniu potrzeb. Taka społeczno-ekologiczna infrastruktura obejmuje wiele z tego, na co jednostki nie mogą sobie pozwolić za pieniądze: Od zieleni na ulicy i bibliotek po publiczne baseny.
Podejście do społeczno-ekologicznego państwa opiekuńczego poprzez infrastruktury ma pewne zalety w porównaniu ze środkami polityki społecznej opartymi wyłącznie na świadczeniach pieniężnych (które mogą skutecznie łagodzić potrzeby egzystencjalne i wzmacniać samostanowienie jednostki). Przystępne cenowo infrastruktury społeczno-ekologiczne mogą zapewnić bezpieczeństwo, zaoferować przestrzeń dla indywidualnego stylu życia, wzmocnić spójność społeczną i stworzyć struktury oszczędzające zasoby. W XXI wieku równość oznacza, że ekologiczny sposób życia nie jest ani przywilejem, ani oznaką posiadania zbyt mało, ale po prostu staje się rutyną, nową normą. Na przykład, jeśli funkcjonuje lokalna podaż, życie codzienne może być zorganizowane bez posiadania samochodu – co jest już dziś możliwe w gęsto zabudowanych dzielnicach. Na obrzeżach i na obszarach wiejskich nadal potrzebne są inwestycje publiczne w infrastrukturę społeczno-ekologiczną, aby umożliwić nowe praktyki codzienne. Jeśli istnieją dogodne połączenia kolejowe dla osób dojeżdżających do pracy, można zrezygnować z dojazdów samochodem i wykształcić nowe rutyny, które mają zrównoważony wpływ. Ostatecznie, kwestią demokratycznej deliberacji jest to, jaki poziom ochrony socjalnej powinien być zapewniony dla wszystkich w świetle skończonego budżetu na emisję dwutlenku węgla. Jednak dane wyraźnie pokazują, że zmniejszenie nierówności jest niezbędne, jeśli wszyscy ludzie mają mieć wystarczająco dużo zasobów, aby móc dobrze żyć w czasach celów klimatycznych.
SŁOWNICZEK
Nierówność węglowa opisuje nierówną odpowiedzialność za spowodowanie kryzysu klimatycznego poprzez porównanie wkładu emisji gazów cieplarnianych (GHG) różnych osób, klas, grup społecznych lub krajów, w jednym punkcie lub skumulowanych w czasie.
Klasa (Społeczna) “odnosi się do podziałów w społeczeństwie opartych na statusie ekonomicznym i społecznym. Ludzie należący do tej samej klasy społecznej zazwyczaj mają podobny poziom zamożności, osiągnięć edukacyjnych, rodzaj pracy i dochodów.”
Nierówność egzystencjalna to “nierówny przydział cech przyrodzonych człowieka, tj. autonomia, godność, stopień wolności oraz prawo do szacunku i samorozwoju”. Odnosi się do codziennej reprodukcji dyskryminacji i stygmatyzacji, takich jak rasizm, seksizm czy ableizm (między innymi), które uciskają wyżej wymienione zdolności w oparciu o przypisaną przynależność do grupy.
Globalne Południe i Północ to dwa terminy opisujące względne pozycje siły w globalnym systemie ekonomicznym. Jest to termin polityczno-ekonomiczny, który podkreśla historyczną spuściznę dominacji i przewagi krajów kolonizujących nad krajami (dawniej) skolonizowanymi i nie może być rozumiany jako termin geograficzny (tzn. Australia jako kraj półkuli południowej jest częścią Globalnej Północy).
Intersekcjonalność opisuje złożone wzorce dyskryminacji i przywilejów dla jednostki lub grupy, wynikające z ich wzajemnie powiązanych przynależności do grup społecznych, takich jak płeć, rasa, klasa, wiek lub zdolność (odnosząc się do obrazu przecięcia). Na przykład zamożna kobieta kolorowa spotyka się z dyskryminacją jako kobieta i jako osoba kolorowa oraz jest konfrontowana ze specyficznymi wzorcami opresji skierowanymi do kobiet kolorowych. Jednocześnie osoba ta może otrzymywać przywileje wynikające z jej pozycji klasowej w sensie ekonomicznym. Termin ten został wprowadzony przez badaczkę prawa Kimberlé Crenshaw w latach 80.
Nierówność zasobowa oznacza “dostarczanie aktorom ludzkim nierównych zasobów do działania”. Opisuje nierówny podział zasobów pieniężnych (dochodów i bogactwa), fizycznych i społeczno-kulturowych.Nierówności witalne to “nierówne szanse życiowe organizmów ludzkich. Bada się to poprzez ocenę współczynników umieralności, oczekiwanej długości życia, oczekiwanej długości zdrowia (oczekiwanych lat życia bez poważnej choroby) oraz kilku innych wskaźników zdrowia dzieci, jak waga urodzeniowa i wzrost ciała do określonego wieku.”
