Analiza społeczno-ekonomiczna podkreśla, że nierówności zasobowe, życiowe i egzystencjalne nie mogą być redukowane do cech indywidualnych, ale że są tworzone i napędzane przez instytucje społeczne33 i powodowane przez relacje władzy. W skali globalnej opisaliśmy już, jak neoliberalna globalizacja głęboko przesunęła relacje władzy i doprowadziła do zmniejszającego się udziału dochodów z pracy oraz rosnących nierówności między różnymi rodzajami miejsc pracy. Kolejne przesunięcie równowagi sił nastąpiło między instytucjami prywatnymi a publicznymi poprzez prywatyzację majątku publicznego, co zmniejszyło możliwości przeciwdziałania nierównościom poprzez programy publiczne34. Podczas gdy bogactwo prywatne netto gwałtownie wzrosło, bogactwo publiczne netto jest obecnie bliskie zeru lub nawet ujemne w większości krajów OECD.
Przyglądając się bliżej czynnikom powodującym nierówności w społeczeństwie, wiele badań udokumentowało, że nierówności są dziedziczone przez pokolenia w rodzinach, wzmacniając różnice klasowe. Jest to najbardziej wyraźne w odniesieniu do zasobów ekonomicznych, ale również odgrywa się w bardziej subtelny sposób poprzez socjalizację w systemie edukacji i sieci społeczne życia codziennego, prowadząc do nierównych zasobów społecznych i kulturowych (lub “kapitału” w terminologii francuskiego socjologa Pierre’a Bourdieu35). Można pomyśleć o wielu błędnych kołach między nierównymi środkami a nierównymi wynikami: między brakiem dochodów a stanem zdrowia, dostępnym czasem a edukacją lub między edukacją a wpływami politycznymi. W związku z tym społeczno-ekonomiczna perspektywa nierówności nie ogranicza się do “tradycyjnych” instytucji ekonomicznych, takich jak przepisy podatkowe i regulacje dotyczące rynku pracy, ale uwzględnia również dziedziny edukacji, mieszkalnictwa czy systemy opieki zdrowotnej jako czynniki napędzające nierówności.
