| Tytuł ćwiczenia | Wyzwanie w zakresie efektywności |
| Ogólne informacje | W dwóch rundach uczestnicy budują łódki, które powinny utrzymać na wodzie jak najwięcej monet. W drugiej rundzie mają za zadanie zwiększyć wydajność (ich nośność) przy ich budowie. Następnie uczestnicy dyskutują nad możliwościami i ograniczeniami tzw. oddzielenia. |
| Cele | ● Zapoznanie się – w zabawny sposób – z możliwościami i ograniczeniami ‘oddzielenia’ |
| Materiały | monety 1 centowe (1 groszowe), papier, karton, klej w sztyfcie, taśma klejąca, dodatkowe materiały do wyboruOpcja: Slajd PowerPoint lub wydruk wykresów 1 + 2 „Roczny dwutlenek węgla…” |
| Czas | 30 minut |
| Liczebność grupy | Dla grup o różnej liczebności |
| Wytyczne dla trenerów | Przygotowanie: Przygotuj zestaw materiałów do budowania dla każdej grupy. Upewnij się, że są po dwie sztuki każdego zestawu w tym samym składzie (dla rundy pierwszej i drugiej). Zasoby w zestawie materiałów dla różnych grup powinny być różne. Na przykład jedna grupa może dostać tylko jeden arkusz papieru i klej w sztyfcie, podczas gdy inna grupa może dodatkowo otrzymać kawałek kartonu i taśmę klejącą. Daj grupom ograniczoną ilość materiałów, ponieważ celem nie jest budowanie ‘w nieskończoność’.
|
| Podsumowanie i ocena | Dodatkowo uzyskana nośność i oszczędność materiałów oznacza wzrost wydajności. Rozpocznij dyskusję zadając następujące pytania: Jak znacząco udało się zwiększyć wydajność? W ilu rundach, ich zdaniem, można byłoby uzyskać jeszcze większą efektywność? O ile bardziej wydajne, ich zdaniem, mogą być nasze gospodarki? W jaki sposób różne zestawy zasobów wpłynęły na wzrost wydajności osiągnięty przez daną grupę?
Zapoznaj uczestników z zagadnieniem ‘oddzielenia’ jako celu zielonej gospodarki, gdzie wzrost wydajności powinien prowadzić do zrównoważonego rozwoju. Przedyskutuj cel zielonego wzrostu, zgodnie z którym poprzez oddzielenie wzrostu gospodarczego od emisji i wykorzystania zasobów materialnych można osiągnąć zrównoważony rozwój. Wracając do przykładu z łodziami, względne oddzielenie oznaczałoby, że grupy zdołałyby zbudować łódź, która może przewieźć taką samą ilość monet jak w pierwszej rundzie, przy zużyciu mniejszej ilości materiału. Jeżeli to się uda (bardzo prawdopodobne), zapytaj uczestników, czy sądzą, że mogliby zbudować więcej łodzi (dwie lub trzy) przy użyciu mniejszej ilości materiału niż ta, którą zużyto na jedną łódź w pierwszej rundzie. Oddzielenie bezwzględne można osiągnąć tylko w przypadku rosnącego poziomu produkcji (wzrostu gospodarczego), gdzie zużywa się mniej materiału niż przy początkowej, mniejszej produkcji. Czy możemy rozwijać się w nieskończoność, zużywając coraz mniej materiałów i emitując mniej gazów cieplarnianych? Czy powinniśmy wykorzystać przyrost wydajności do „nadrobienia” wzrostu, czy do (szybszego) zmniejszenia presji wywieranej na naszą planetę? Zakończ ćwiczenie krótkim omówieniem obserwacji empirycznych dotyczących rozdzielenia: względne rozdzielenie jest możliwe do osiągnięcia, ale globalnie rozdzielenie bezwzględne jeszcze nie nastąpiło. Oddzielenie względne nie pomaga nam w osiągnięciu celów klimatycznych, ponieważ emisje muszą zostać drastycznie zmniejszone, a nie tylko zwiększone w niższym tempie, co ma miejsce, gdy gospodarki rosną, a emisje maleją, ale tylko relatywnie do wzrostu gospodarczego. Opcjonalnie: pokaż trendy bezwzględnego i względnego oddzielenia za pomocą slajdu Power Point lub wydrukowanych wykresów 1+2. |
| Wskazówki dla trenerów | W celu podsumowania ćwiczenia przeczytaj pkt. 3, „Wzrost gospodarczy”.
Dodatkowym, ciekawym obszarem rozważań może być kwestia wydajności przenoszenia monet. To ćwiczenie ilustruje wzrost ‘więcej tego samego’ (zdolność do przenoszenia monet). Czy ktoś zastanawiał się nad budową nowych statków w innym celu? Czy ktoś pomyślał o odejściu od „reguł gry”? Wydajność odnosi się do nakładów i wyników. Kto decyduje o tym kiedy wynik jest satysfakcjonujący? Na co ukierunkowana jest wydajność? |
| Tytuł ćwiczenia | Przeszkody na drodze do zrównoważonego działania |
| Ogólne informacje | Uczestnicy zastanawiają się nad przeszkodami (wewnętrznymi i zewnętrznymi) na drodze do zrównoważonego działania. |
| Cele | ● Refleksja nad osobistym stosunkiem do zagadnienia
● Uświadomienie, że zrównoważony rozwój jest systemowo ułomny i nie jest możliwe jego osiągnięcie przez indywidualne (oparte na konsumpcji) wybory. |
| Materiały | Materiały informacyjne, karteczki w dwóch kolorach, długopisy lub praca online za pomocą narzędzi takich jak Mural lub Padlet |
| Czas | 20-55 minut, w zależności od wybranej opcji |
| Liczebność grupy | Dla grup o różnej liczebności |
| Wytyczne dla trenerów |
|
| Podsumowanie i ocena | Wniosek: wiele przeszkód wynika z czynników znajdujących się poza nami i naszą kontrolą. Nawet jeżeli chcemy działać w sposób zrównoważony, w wielu obszarach jest to bardzo trudne, a w innych wręcz niemożliwe. Jeżeli czynniki systemowe uniemożliwiają nam zrównoważony rozwój, indywidualne wybory konsumpcyjne nie mogą zmienić tego systemu. Np. jeżeli mieszkasz na wsi bez transportu publicznego, nie możesz wybrać zrównoważonego środka transportu. Zrównoważone rozwiązania infrastrukturalne musiałby być odpowiednio wdrożone. Musimy wprowadzać i wzmacniać zrównoważone sposoby zaspokajania ludzkich potrzeb. |
| Wskazówki dla trenerów | Uwaga: Miej świadomość o różnych pozycjach społecznych uczestników i potencjalnie związanych z nimi odczuciach (np. wstydu) odnoszących się do niemożności działania w określony sposób. Koniecznie zadaj pytanie: dla kogo działanie w sposób zrównoważony jest łatwiejsze do zrealizowania? Możesz również omówić inne dostrzeżone przeszkody wewnętrzne (takie jak np. nawyki, brak motywacji, brak umiejętności…), które mają głębsze korzenie w socjalizacji. |
Co przeszkadza mi działać w sposób zrównoważony?
- Zanotuj wewnętrzne i zewnętrzne przeszkody, które utrudniają Ci działanie w sposób zrównoważony.
| Tytuł ćwiczenia |
Wkład informacyjny:
|
| Ogólne informacje | Trener udziela informacji na temat dylematu wzrostu (ostatnia część pkt. 1.3 Wzrost gospodarczy) |
| Materiał | Opcja: Slajd PowerPoint z cytatem „Każdy, kto wierzy, że wzrost wykładniczy może trwać wiecznie w świecie ograniczonych możliwościach jest albo szaleńcem, albo ekonomistą.” Kenneth Boulding |
| Czas | 3-5 minut |
| Wytyczne dla trenerów | Z gospodarczego punktu widzenia znajdujemy się w sytuacji, którą Tim Jackson nazywa dylematem wzrostu. Zaprzestanie rozwoju naszej obecnej gospodarki oznacza ryzyko zapaści gospodarczej i społecznej. Zaś utrzymanie wzrostu niesie ze sobą ryzyko zniszczenia planety, a wraz z nią podstaw naszego istnienia. |
