3.1 Mnogość kryzysów ekologicznych

1. Podziel zespół / klasę na małe grupy.
2. Odczytaj pytania w ramach każdej rundy. 
3. Po każdej rundzie podaj odpowiedzi na pytania i zachęć do dyskusji. Jakie odpowiedzi ich zaskoczyły? Dlaczego?

Runda 1

1. Jaki procent z globalnej podaży energii pierwotnej pochodzi z paliw kopalnych? A) Około 30% B) Około 55% C) Około 80%
2. Prawda czy fałsz? Zmiana klimatu to proces liniowy, który obecnie postępuje coraz szybciej.
3. Prawda czy fałsz? Wylesianie i niszczenie siedlisk może spowodować pojawienie się nowych chorób.
4. Prawda czy fałsz? Od początku XX wieku wyginęło około 20 procent gatunków żyjących na Ziemi.
5. Różnica pół stopnia: O ile większe straty wśród owadów przewiduje się, jeżeli średni wzrost temperatury wyniesie 2 stopnie, a nie 1,5 stopnia? A) Dwa razy większe B) Trzy razy większe C) Pięć razy większe

Runda 2 

1. Prawda czy fałsz? Podczas gdy najbiedniejsza połowa ludności Ziemi emituje jednie około 10% całkowitych światowych emisji, 10% najbogatszych odpowiada za około 50%.
2. Prawda czy fałsz? Od 1988 roku 100 firm i organizacji odpowiedzialnych za największe emisje jest źródłem ponad 80% światowej emisji gazów cieplarnianych. 
3. Prawda czy fałsz? Już dziś więcej ludzi traci środki do życia z powodu ekstremalnych zjawisk pogodowych niż w wyniku przemocy i wojen.
4. Prawda czy fałsz? Na całym świecie zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby powodują 9 milionów zgonów, czyli trzy razy więcej niż AIDS, gruźlica i malaria razem wzięte.
5. Prawda czy fałsz? W 2016 r. zanieczyszczenie powietrza było przyczyną prawie 30 000 przedwczesnych zgonów w Europie.

1. C. Z całkowitej podaży energii pierwotnej: 28% pochodzi z węgla, 22% z gazu i 32% z ropy naftowej¹⁶. 
2. Fałsz. Kryzys klimatyczny stanowi jeszcze większe zagrożenie, ponieważ temperatury nie rosną liniowo. W przypadku przekroczenia tzw. punktów krytycznych może dojść do załamania się całego globalnego systemu klimatycznego.
3. Prawda. Wiele nowo pojawiających się patogenów jest pochodzenia zwierzęcego. Niszczenie siedlisk prowadzi do zbliżenia się zwierząt do osiedli ludzkich, co może prowadzić do pojawienia się nowych chorób u ludzi. Na przykład wirus Ebola (pochodzący od nietoperzy) występuje częściej po wylesieniu na dużą skalę, a choroby przenoszone przez komary są bardziej powszechne na wylesionych obszarach¹⁷. 
4. Prawda. W szczególności rolnictwo przemysłowe – poprzez wylesianie oraz stosowanie pestycydów i zaawansowanych maszyn – przyczynia się do wymierania gatunków w niespotykanym dotąd stopniu.
5. B. Przewiduje się, że z powodu globalnego ocieplenia o 1,5 stopnia 6% owadów straci co najmniej połowę swojego zasięgu gatunkowego. W przypadku globalnego ocieplenia o 2 stopnie przewiduje się wymarcie nawet 18% owadów, co oznacza trzykrotnie większą utratę gatunków¹⁸. 

Arkusz odpowiedzi, runda 2:

1. Prawda.
2. Fałsz. Od 1988 roku 100 firm i organizacji odpowiedzialnych za największe emisje jest źródłem ponad 71% światowej emisji gazów cieplarnianych¹⁹. 
3. Prawda. Ponadto, jeżeli nie zostaną osiągnięte cele klimatyczne Porozumienia Paryskiego przed końcem tego stulecia znaczna część Ziemi stanie się niezdatna do zamieszkania przez ludzi.
4. Prawda. 
5. Fałsz. W 2016 r. zanieczyszczenie powietrza doprowadziło do prawie 500 000 przedwczesnych zgonów w Europie.²⁰

● Wspólne odkrywanie sposobów skutecznego przekazywania informacji o kryzysie klimatycznym 

2. Każda grupa zajmująca się quizem wybiera temat, na którym chce się skupić.

3. Zachęć każdą z grup, aby omówiła swój temat, w tym przyczyny i konsekwencje danego zjawiska.

4. Zachęć uczestników do wymyślenia kreatywnego i skutecznego sposobu przekazania tych informacji szerszej publiczności. Uczestnicy mogą np. przygotować mini-dramat, reportaż, galerię zdjęć, wiersz, komiks itp.

5. Każda grupa jest proszona o przedstawienie swoich informacji szerszej grupie. 

1. Wyznacz 6 obszarów w sali, które będą reprezentować każdy z poniższych regionów: Europa, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Azja, Oceania i Afryka.
2. Wyjaśnij, że 10 osób z grupy powinno się rozdzielić i stanąć w oznaczonych „regionach”, aby reprezentować udział regionów w a) populacji b) emisjach wytwarzanych w produkcji c) emisjach historycznych d) osób zagrożonych (zob. wyjaśnienie pojęć).
3. Kiedy uczestnicy usiądą na swoich miejscach, poinformuj ich o aktualnym podziale, aby mogli się odpowiednio dostosować. 

Wyjaśnienie pojęć: 

• Emisje wytwarzane przez produkcję: roczne poziomy emisji CO₂ wynikające z zastosowania paliw kopalnych i produkcji cementu (2013). Jest to standardowy sposób postrzegania krajowych poziomów emisji, ale nie uwzględnia importu i eksportu paliw kopalnych oraz towarów i usług.
• Emisje wytwarzane przez konsumpcję: ślad węglowy wszystkich towarów i usług zużywanych / konsumowanych w danym kraju (2012 r.), z uwzględnieniem importu ale z wyłączeniem eksportu. W porównaniu z emisjami wytwarzanymi przez produkcję, główni eksporterzy, tacy jak Chiny, wykazują niższe ich poziomy, podczas gdy importerzy netto, tacy jak Wielka Brytania – wyższe.
• Emisje historyczne: Poziomy emisji CO₂ z użytkowania energii w latach 1850-2011. Te historyczne (lub ‘skumulowane’) poziomy emisje wciąż mają znaczenie, ponieważ CO₂ może pozostawać w powietrzu przez stulecia. Osoby zagrożone: osoby poszkodowane, bezdomne, przesiedlone lub wymagające pomocy w nagłych wypadkach z powodu powodzi, suszy lub skrajnych temperatur w ciągu standardowego roku. Oczekuje się, że zmiany klimatyczne spowodują nasilenie występowania wielu z tych zagrożeń.

Omów z uczestnikami: Czy jesteś zaskoczona/y? Jak oceniasz swoją wrażliwość na zagrożenia klimatyczne i swój udział w emisji? Opcjonalnie przedyskutuj również: W jaki sposób należy liczyć poziomy emisje: na bazie produkcji, konsumpcji czy na podstawie poziomów historycznych? Dlaczego? Czego nauczyliśmy się z tego ćwiczenia?