Opieka społeczna jest rodzajem wsparcia rządowego mającego na celu zapewnienie, że członkowie społeczeństwa mogą zaspokoić podstawowe potrzeby. Często opieka społeczna jest używana jako synonim zabezpieczenia społecznego, ale w rzeczywistości zabezpieczenie społeczne obejmuje rządowy system wsparcia tylko w przypadku choroby, wypadków przy pracy, niezdolności do pracy i bezrobocia. Instrumentami związanymi z opieką społeczną mogą być zarówno zasiłki, jak i usługi. Kraj, który bierze odpowiedzialność za opiekę społeczną, nazywany jest państwem opiekuńczym.13
Historycznie rola państwa ograniczała się do udzielania pomocy tym, których potrzeby nie mogły zaspokoić instytucje takie jak rodzina, rynek czy wolontariat, np. kościół. Państwo nie było bezpośrednio odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego i dobrobytu ludzi. W wyniku zmian społecznych, które miały miejsce pod koniec 19 wieku i na początku 20 wieku, rola państwa i jego interwencja w życie ludzi zaczęła znacznie wzrastać.14 Historia nowoczesnego państwa opiekuńczego sięga 1840 roku, kiedy Otto von Bismarck, kanclerz Niemiec, wprowadził emerytury, ubezpieczenie wypadkowe i opiekę medyczną w niektórych niemieckich krajach związkowych. Programy te zostały wprowadzone w celu zmniejszenia emigracji pracowników do Stanów Zjednoczonych, gdzie płace były wyższe, ale dobrobyt nie istniał.15 Z biegiem czasu potrzeby ludzi rozszerzyły się i oprócz zabezpieczenia społecznego rządy podjęły się roli organizowania nowych obszarów, takich jak zdrowie, edukacja i nauka, transport, ochrona środowiska, rolnictwo, kultura itp. Rządy rozszerzyły swoją działalność na sferę społeczną i pojawiła się koncepcja państwa opiekuńczego.
Państwo opiekuńcze nie jest przeznaczone dla biednych, ma na celu ochronę ludzi przed ubóstwem. Termin “państwo opiekuńcze” jest różnie definiowany w literaturze. Esping-Andersen (1999) argumentował, że po II wojnie światowej państwo opiekuńcze obejmowało przede wszystkim interwencję państwa w celu zmniejszenia niepewności ten ekonomicznej ludzi w ich doświadczony “nieaktywnych” latach życia.16 Pestieau (2006) koncentruje się na definiowaniu funkcji państwa opiekuńczego. Oprócz ograniczania ryzyka społecznego, państwo opiekuńcze zapewnia również pomoc społeczną i wspiera edukację. Tak więc państwo opiekuńcze zajmuje się nie tylko “nieaktywnymi” obywatelami, ale także na przykład rodzinami o niskich dochodach z dużą liczbą dzieci itp.17 Według Sandmo (1995) państwo opiekuńcze można postrzegać z dwóch perspektyw: (1) państwo opiekuńcze odnosi się do części sektora publicznego, która zajmuje się redystrybucją poprzez zabezpieczenie społeczne i zapewnianie świadczeń społecznych, które mają silną funkcję redystrybucyjną, takich jak edukacja i zdrowie; (2) opisuje szeroko politykę gospodarczą i społeczną danego kraju, która priorytetowo traktuje zmniejszanie nierówności i ochronę jednostki przed zagrożeniami społecznymi, takimi jak utrata pracy lub choroba.18
Następny rozdział zawiera krótki przegląd różnych rodzajów państw opiekuńczych oraz tego, jak definiują i organizują podaż dóbr i usług publicznych i wspólnych.
